พิลึกพิลั่น มหัศจรรย์สิ่งก่อสร้าง

พิลึกพิลั่น มหัศจรรย์สิ่งก่อสร้าง
ไมเคิล ค็อกซ์ เรื่อง
สวลี ศิริผล แปล
พิมพ์ครั้งที่ ๖
สำนักพิมพ์นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์
๑๖๐ หน้า ภาพประกอบ
๑๑๕ บาท

พิลึกพิลั่น มหัศจรรย์สิ่งก่อสร้างเป็นหนึ่งในหนังสือชุดเรื่องน่ารู้ โหด มัน ฮา ที่สำนักพิมพ์นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์ได้รับลิขสิทธิ์การแปลจากประเทศอังกฤษ ถ่ายทอดความรู้โดย ไมเคิล ค็อกซ์ นักเขียนหนังสือเด็กและผู้สนใจในสิ่งก่อสร้างทั่วทุกหนทุกแห่ง

“ในโลกนี้มีสิ่งก่อสร้างแปลกพิสดารอยู่มากมาย แต่ละแห่งชวนตื่นตาน่าพิศวง ทั้งที่ขนาดมหึมาน่าเกรงขาม และที่งดงามจนทำให้ตาพร่าพราย สิ่งก่อสร้างบางแห่งก็ซ่อนปริศนาที่น่าขบคิด” การที่จะไปชมสิ่งก่อสร้างชวนตะลึงทั้งหมดในโลกได้คงเป็นเรื่องที่ยากเกินไป เพราะเราคงจะต้องเสียค่าตั๋วเครื่องบินมหาศาล แต่หนังสือเล่มนี้สามารถพาเราไปรู้จักและสัมผัสความอัศจรรย์ของสิ่งก่อสร้างเหล่านั้นได้ง่ายๆอย่าง “เจาะลึกถึงอิฐทุกก้อน ไม้ทุกแผ่น” เป็นการพา “ทัวร์จินตนาการ” ที่เสียเงินเพียงร้อยกว่าบาทแต่ได้ความรู้กลับมาเต็มอิ่ม

เราเคยสงสัยหรือไม่ว่าบรรดาสิ่งก่อสร้างอันยิ่งใหญ่ทั้งหลายในโลกของเรานั้น ตั้งแต่แรกมาตั้งอยู่ตรงนั้นได้อย่างไร ใครคิดสร้างขึ้นมา มีวิธีการสร้างอย่างไร สร้างเพื่ออะไร และทำไมจึงมีรูปร่างอย่างที่เห็น หรือเราอาจเคยสงสัยว่า ทำไมหอเอนปิซ่าจึงเอน เมื่อไหร่มันจะหยุดเอน เทพีเสรีภาพเป็นใคร ทำไมถึงได้มาเป็นสัญลักษณ์ของประเทศอเมริกา และเราคงไม่รู้ว่า มีคนที่กลัวผีมากเสียจนต้องสร้างบ้านที่มี ๑๖๐ ห้อง เพื่อให้ผีงงเลือกหลอกไม่ถูก พระราชวังใดที่มีห้องถึง ๑,๓๐๐ ห้อง และมีคนอยู่ตั้ง ๒๐,๐๐๐ คน แต่กลับไม่มีห้องน้ำ คำตอบของคำถามเหล่านี้อยู่ในพิลึกพิลั่น มหัศจรรย์สิ่งก่อสร้างเล่มนี้

วินสตัน เชอร์ชิลล์ นักการเมืองชื่อดังของอังกฤษเคยกล่าวว่า “เราสร้างอาคาร เพื่อให้อาคารนั้นสร้างเรา” สิ่งก่อสร้างนั้นมีผลอย่างมากต่อผู้ที่อยู่อาศัยหรือแม้แต่ผู้ที่สัญจรผ่านไปมา หากเรารู้สึกพอใจกับความงามของอาคารแล้ว เราก็จะยิ่งเป็นสุขมากขึ้นเมื่อได้มีโอกาสเข้าไปพำนักในนั้น ด้วยเหตุนี้การสร้างสิ่งก่อสร้างให้งดงามและเป็นที่พึงพอใจของผู้คนจึงเป็นเรื่องธรรมดาในหมู่มวลมนุษย์

วิทยาการการสร้างสถาปัตยกรรมของมนุษย์พัฒนาขึ้นมานับตั้งแต่ก่อนคริสตกาลที่ชาวกรีกโบราณได้สรรค์สร้าง “วิหารพาร์ธีนอน”อันยิ่งใหญ่ เพื่อสักการะ อธีนา เทพีแห่งสงครามและปัญญาที่พวกเขาเคารพ จนกระทั่งชาวโรมันสามารถคิดค้นส่วนผสมที่เรียกว่า คอนกรีต จนสร้างสนามประลองยุทธแห่งตำนาน “โคลอสเซียม”ขึ้นสำเร็จ

ประเทศต่างๆทั่วทุกมุมโลก บรรดาเจ้านายชั้นสูงหรือขุนนางที่มีทรัพย์สินเงินทองมากต่างก็ต้องการสร้างสิ่งก่อสร้างอันยิ่งใหญ่เพื่อแสดงถึงศักยภาพของตนเอง รวมไปถึงผู้คนตามดินแดนต่างๆที่ตั้งรกรากสร้างที่อยู่อาศัยบนพื้นที่ต่างกันไป ทำให้มีสิ่งก่อสร้างถูกสร้างขึ้นมากมายหลายรูปแบบ มีทั้งน่าประหลาดใจ อย่างเช่นบ้านหลายสิบหลังที่ตั้งอยู่บนเสาขนาดใหญ่กลางทะเลที่ “พอร์ตมอเรสบีย์ นิวกินี” และน่าทึ่งอย่าง “พระราชวังแวร์ซายส์” วังที่ใหญ่ที่สุดในยุโรป
สิ่งก่อสร้างในโลกเรายังมีข้อเท็จจริงอีกมากมายรอการนำเสนอ ข้อมูลที่แปลกแต่จริงเกี่ยวกับเบื้องหลังการสร้าง งบประมาณที่ใช้จนบานปลาย ทำเลก่อสร้างที่ไม่น่าจะทำได้ หรือความผิดพลาดครั้งยิ่งใหญ่ของวิศวกรและช่างก่อสร้างที่เราอาจจะยังไม่เคยรู้ หรือบ่อยครั้งก็รู้แค่เท่าที่เห็น

หนังสือเล่มนี้จะพาเราไปรู้จักสิ่งก่อสร้างต่างๆอย่างเจาะลึก โดยมีกลวิธีการนำเสนอเป็นลำดับทีละสถานที่ เสนอข้อเท็จจริงด้วยการสร้างเรื่องราวปนอารมณ์ขันในรูปแบบต่างกันไป เช่นในรูปแบบคำถามให้ผู้อ่านทายข้อมูลเกี่ยวกับสถานที่ว่าข้อไหนจริงข้อไหนเท็จ หรือเป็นรูปแบบใบปลิวโฆษณาสถานที่ในเชิงขบขัน เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีภาพประกอบของสิ่งก่อสร้างเพื่อให้เกิดจินตนาการที่ชัดเจนมากขึ้น และภาพประกอบที่เป็นการ์ตูนเพื่อสอดแทรกมุขตลกเชิงเสียดสีเล็กน้อย ช่วยให้หนังสือเล่มนี้ประกอบครบทุกรสชาติสมกับเป็นหนังสือในชุด “โหด มัน ฮา”

ถึงแม้ว่าเราจะไม่สามารถเป็นสถาปนิกมีชื่อ หรือวิศวกรมือฉมังได้เพียงอ่านหนังสือเล่มนี้จบ แต่เราก็สามารถเข้าใจโครงร่างของสิ่งก่อสร้างได้ง่ายๆ ตั้งแต่ฐานรากกำแพงเมืองจีนจนถึงยอดตึกเอมไพร์สเตท ผิวทองแดงของเทพีเสรีภาพเข้าไปยังโครงเหล็กอันซับซ้อนของหอไอเฟล

แม้ว่าในยุคสมัยก่อนที่สิ่งก่อสร้างทั้งหลายถูกสร้างขึ้นจะยังไม่มีเครื่องมือสมัยใหม่เพื่อช่วยอำนวยความสะดวกในการก่อสร้างก็ตาม แต่สิ่งก่อสร้างเหล่านี้ก็แสดงถึงความสามารถและปัญญาอันชาญฉลาดในด้านวิศวกรรมและสถาปัตยกรรมของคนโบราณที่น่าทึ่ง และยังเป็นพื้นฐานความรู้ให้คนรุ่นหลังนำมาประยุกต์ใช้ แม้กระทั่งสิ่งก่อสร้างยุคปัจจุบันก็ยังคงดำเนินตามรูปแบบการก่อสร้างยุคก่อนอยู่ โดยเฉพาะรูปแบบทางสถาปัตยกรรมที่ชื่อว่า แบบคลาสสิก ของชาวกรีกและชาวโรมันโบราณที่มีอิทธิพลต่อสถาปัตยกรรมในยุโรปและอเมริกามาเป็นเวลานาน

คนรุ่นหลังอย่างเราคงไม่มีโอกาสย้อนเวลากลับไปชื่นชมความอลังการของสิ่งก่อสร้างในอดีตได้อีกแล้ว แต่เรายังคงมีโอกาสชื่นชมความยิ่งใหญ่ผ่านตัวอักษรและภาพที่ยังคงปรากฏอยู่ในความทรงจำของใครต่อหลายคนและจะกลายมาเป็นความทรงจำที่มีคุณค่าภายในใจของเราด้วย ภาย หลังจากอ่านหนังสือเล่มนี้ อย่างน้อยเราก็พึงระลึกได้ว่าบรรพบุรุษของเราเคยสร้างหลักฐานอะไรเพื่อแสดงถึงความเกรียงไกรไว้ให้กับโลก

อารยา