วันพฤหัสบดีที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2551

A.I. (Artificial Intelligence) จักรกลอัจฉริยะ


ตวงพร แสนเสนาะ

05490145


เมื่อวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีก้าวล้ำไปถึงจุดสูงสุด มนุษย์ได้ประดิษฐ์หุ่นยนต์ขึ้นมาเพื่อตอบสนองทุกความต้องการพื้นฐานของมนุษย์ ยกเว้นการมอบความรักให้กับเจ้าของ บริษัทผู้ผลิตไม่ติดตั้งโปรแกรมความรักให้หุ่นยนต์เพื่อแสดงให้เห็นว่าหุ่นยนต์ไม่มีวันเหมือนมนุษย์ได้ แต่ในที่สุดเดวิด หุ่นยนต์เด็กตัวแรกที่ถูกติดตั้งโปรแกรมมาให้รักเป็นได้ถูกสร้างขึ้นมา เพื่อเอาใจคู่สมรสที่ไม่สามารถมีลูกได้ เฮนรี่และโมนิกาภรรยาของเขาซึ่งลูกชายป่วยหนักจนต้องแช่แข็งไว้รอการรักษา พวกเขารับเดวิดเข้ามาทดแทนความรักจากลูกชาย จนเดวิดค่อยๆกลายเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัว แต่แล้ววันหนึ่งลูกชายของพวกเขาก็ฟื้นและกลับมาอยู่ในครอบครัว เขาอิจฉาเดวิดจึงสอนให้เดวิดประพฤติเลวร้าย สุดท้ายโมนิกาก็พาเดวิดไปทิ้งในป่า เดวิดไม่สามารถเข้ากันได้กับคนและก็ไม่ได้รับการยอมรับจากเหล่าเพื่อนจักกลเพราะเขามีความรู้สึกและรักเป็น ด้วยแรงบันดาลใจจากนิทานเรื่องพิน็อคคิโอ เดวิดจึงตัดสินใจออกเดินทางค้นหานางฟ้าเพื่อขอพรให้กลายเป็นคนได้ การออกสู่โลกกว้างของเดวิดได้ทำให้เขาเข้าใจถึงกำแพงที่แบ่งกั้นระหว่างมนุษย์และหุ่นยนต์ รวมทั้งความโหดร้ายของโลกแห่งความจริงที่ว่ามนุษย์ได้ย่ำยีเพื่อนผู้ต่ำต้อยของเขาอย่างเลือดเย็น


เมื่อชมภาพยนตร์เรื่องนี้จบ ความรู้สึกแรกที่เกิดคือความสะเทือนใจ สะเทือนใจในความรักอันบริสุทธิ์ของเดวิดที่พยายามทำทุกอย่างให้ได้กลายเป็นเด็กปกติ เดวิดไม่มีอารมณ์ที่สลับซับซ้อนเฉกเช่นมนุษย์ เขาจึงไม่เข้าใจว่าสาเหตุที่เขาถูกทิ้งไม่ใช่เพราะเขาเป็นหุ่นยนต์ แต่เป็นความอิจฉา ความหวาดระแวงจากมนุษย์เอง ทั้งๆที่มนุษย์เป็นผู้สร้างเดวิดมาให้รักเจ้าของอย่างบริสุทธิ์ใจ แต่มนุษย์ไม่ได้รับผิดชอบการกระทำของตนเลย มนุษย์ไม่ได้ให้ความรักต่อหุ่นยนต์มากอย่างที่หุ่นยนต์รักพวกเขา แล้วสุดท้ายเดวิดก็เป็นฝ่ายถูกทอดทิ้ง

สิ่งที่สำคัญที่สุดในเรื่องคือเดวิด ซึ่งเป็นตัวแทนของความแตกต่างระหว่างมนุษย์กับหุ่นยนต์ ถึงแม้เดวิดจะถูกสร้างขึ้นมาให้มีความแตกต่างจากหุ่นยนต์ทั่วไปคือมีความรักเป็น แต่เดวิดก็รู้จักแต่เพียงอารมณ์รักของมนุษย์ เขาไม่เข้าใจอารมณ์อื่นๆ ที่มนุษย์มี ทั้งความเมตตาสงสาร ความโกรธ ความหวาดระแวง ความอิจฉาริษยา ความรักที่บริสุทธิ์ของเดวิดจึงถูกทำลายด้วยน้ำมือของมนุษย์จากโลกแห่งความจริง มนุษย์มีความเชื่อที่มาจากอารมณ์ความรู้สึกต่างๆ จากสัญชาติญาณ โดยไม่ต้องถูกติดตั้งโปรแกรมอย่างเดวิด ดูจากตอนที่เดวิดถูกส่งไปทำลาย แต่เขากลับร้องขอชีวิต มนุษย์ที่เชื่อว่าหุ่นยนต์ไร้ความรู้สึก ไม่สามารถร้องขอชีวิตได้จึงลุกขึ้นต่อต้านการทำลายหุ่นยนต์ทันที

เนื้อเรื่องจักรกลอัจฉริยะนี้ถูกแบ่งออกเป็น 3 บทสรุปแรกคือเดวิดถูกแม่ตอบแทนความรักของเขาด้วยการนำไปทิ้งในป่า ปัญหาของมนุษย์ก็สิ้นสุดลง แต่ปัญหาของหุ่นยนต์ได้เริ่มต้นขึ้นด้วยการออกตามหานางฟ้าเพื่อขอพรให้กลายเป็นคน บทสรุปตอนที่ 2 คือ นางฟ้าไม่มีจริง เดวิดเฝ้าคอยขอพรจนโลกถึงวันอวสาน สุดท้ายถ่านของเดวิดก็หมดไปทั้งๆ ที่ตายังจ้องไปที่รูปปั้นนางฟ้า บทสรุปสุดท้ายคือเดวิดได้อยู่กับแม่ของเขาอย่างที่เขาเฝ้าฝันตลอดมา

ประเด็นสำคัญของเรื่องคือความขัดแย้งระหว่างวิทยาศาสตร์กับความเชื่อ เดวิดซึ่งเป็นผลิตผลจากความเจริญก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์กลับมีความเชื่อที่จะกลายเป็นมนุษย์ได้จากนิทานเรื่องพิน็อคคิโอที่แม่เคยเล่าให้ฟัง เขาจึงออกตามหานางฟ้าบลูแฟร์รี่เพื่อขอพร และในบทสรุปที่ 3 หลังจากที่ความจริงประจักษ์แล้วว่านางฟ้าไม่มีจริง ตอนนี้ผู้ชมทุกคนต่างคิดว่าเรื่องคงจบแค่นี้ แต่ทางผู้สร้างกลับเติมความหวัง ใส่ความอบอุ่นลงไปโดยการให้มีเหล่าเอเลี่ยนเนรมิตให้แม่กลับมีชีวิตขึ้นมาใหม่ เดวิดจึงสมหวัง ซึ่งความเชื่อทางวิทยาศาสตร์ได้ปฏิเสธเรื่องปาฏิหาริย์และความอัศจรรย์มาตลอด แต่ในเรื่องนี้เดวิดได้เป็นตัวเชื่อมให้ความขัดแย้งทั้งสองนี้ค่อยๆผสมกลมกลืนกันได้

ผลงานชิ้นนี้ของสปีลเบอร์กเป็นผลงานที่ข้าพเจ้าชอบที่สุด เขาได้นำเสนอจินตนาการแห่งโลกอนาคตไว้ได้อย่างน่าตื่นตาตื่นใจ การดำเนินเรื่องเข้าใจง่าย ไม่สลับซับซ้อน ความยอดเยี่ยมของเรื่องอยู่ที่การให้แง่คิดและมุมมองของความรักในหลายๆ รูปแบบ ทั้งความรักของหุ่นยนต์ที่รักอย่างบริสุทธิ์ ขาดอารมณ์อื่นๆมาเป็นองค์ประกอบ ทำให้กลายเป็นจุดหักเหของเรื่อง ส่วนความรักของมนุษย์นั้น มีการเปลี่ยนแปลงได้ตามกาลเวลาและเหตุผล มีอารมณ์และสิ่งแวดล้อมมาเป็นองค์ประกอบต่อความรัก หลายฉากได้สื่อถึงความปรารถนาในส่วนลึกของมนุษย์ที่ซ่อนอยู่ สิ่งที่ทิ้งไว้เป็นบทสรุป แปลกแต่น่าสนใจ สะท้อนให้เห็นถึงสิ่งที่มนุษย์จะได้รับจากการที่คอยขวนขวายเพื่อให้ตนเองได้อยู่อย่างสุขสบายจนมากเกินไป และความหลงระเริงคิดว่าสามารถควบคุมทุกอย่างได้

บางทีภาพยนตร์เรื่องนี้อาจดูด้วยสายตาไม่พอ แต่ต้องเปิดใจสัมผัสด้วย คำถามในตอนท้ายเรื่อง ผู้ชมต้องตีความเอาเองตามความเข้าใจและมุมมองของตนว่าเรื่องจะลงเอยอย่างไร เพราะเราเป็นมนุษย์ซึ่งต่างจากหุ่นยนต์ จึงต้องลองค้นหาคำตอบของคำถามด้วยตนเอง

ไม่มีความคิดเห็น: