shine

ภัสวดี

“ชายน์ Shine” ภาพยนตร์ฮอลีวู๊ด ปี1996 นำแสดงโดย Geoffrey Rush, Noah Taylor และ Armin Mueller-Stahl กำกับโดย Scott Hicks และโปรดิวส์เซอร์ คือ Jane Scott ภาพยนตร์เรื่องนี้ได้รับรางวัลยอดเยี่ยมในหลายสาขา เช่น นักแสดงนำชายยอดเยี่ยม บทภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ผู้กำกับยอดเยี่ยม เป็นต้น เรื่องราวการดำเนินชีวิตของตัวละครเอกมีที่มาจากชีวิตจริงของนักเปียโนชาวออสเตรเลีย ผู้มีปัญหาทางจิต David Helfgott จากความมืดมนของชีวิตในสมัยเด็ก สู่ความสำเร็จในชีวิตบั้นปลาย

ภาพยนตร์เปิดฉากด้วยสีดำบนพื้นหลัง ซึ่งสะท้อนถึงความมืดมนในชีวิตของชายคนนี้ ที่มีชื่อว่าเดวิด เดวิดพูดด้วยลักษณะการพูดที่ทราบได้ว่าเป็นอาการไม่ปกติ คือจะพูดติดๆขัดๆซ้ำไปซ้ำมา ในฉากร้านอาหารที่มีผู้ชายใส่แว่นอาการคล้ายคนวิกลจริตวิ่งมาเคาะกระจกหน้าร้าน ภายในร้านมีพนักงานที่นั่งพักผ่อนอยู่หลังจากที่ร้านปิด ภาพยนตร์เรื่องนี้มีการตัดภาพสลับไปมาระหว่างช่วงเวลาเด็กกับช่วงเวลาที่เป็นปัจจุบัน เดวิดเป็นเด็กชายที่เกิดมาในครอบครัวเดี่ยวครอบครัวหนึ่ง ประกอบด้วยพ่อ แม่ พี่สาว เดวิด น้องสาวและน้องเล็กๆอีกคนหนึ่ง ครอบครัวนี้มีพ่อที่เข้มงวดมาก ถือได้ว่าเป็นคนที่ยึดติดกับความคิดของตัวเองเพียงผู้เดียวและยึดติดกับสภาพที่เป็นอยู่ เคยเป็นอย่างไรก็ต้องการให้เป็นเช่นนั้นตลอดไป กล่าวคือ ไม่ชอบการเปลี่ยนแปลงนั้นเอง และแม่ก็เป็นผู้ตามที่ดี คือไม่มีปากมีสียง ถึงแม้จะรู้สึกว่าสิ่งเหล่านั้นไม่ถูกต้องหรือไม่ควรจะเกิดขึ้นแต่ก็ไม่กล้าที่จะโต้แย้ง ส่วนลูกๆทุกคนก็ยิ่งไม่มีสิทธ์ที่จะขัดขืน เพราะพ่อเปรียบเสมือนผู้นำครอบครัวแค่เพียงผู้เดียว

เดวิด เป็นเด็กที่มีความสามารถในการเล่นเปียโน เนื่องจากถูกฝึกฝนและเคี่ยวเข็ญโดยผู้เป็นพ่อ ซึ่งต้องการให้บุตรชายเป็นนักเปียโนอันดับหนึ่ง ดูได้จากเมื่อเดวิดเข้าประกวดครั้งใด พ่อมักจะย้ำว่าต้องชนะเท่านั้น หากผลออกมาว่าแพ้พ่อก็จะแสดงออกถึงความเครียดและความผิดหวังเป็นอย่างมาก และทั้งหมดนี้ที่พ่อทำลงไปนั้นก็เพื่อเติมเต็มส่วนที่ขาดหายไปของชีวิตพ่อที่มีความชอบในดนตรีแต่ปู่ของเดวิดไม่สนับสนุน เขาเคยซื้อไวโอลินมาตัวหนึ่งแล้วปู่ของเดวิดเอาไปทุบทิ้ง เรื่องนี้เขาเล่าให้ลูกชายฟังทุกครั้งที่เขาต้องการให้เดวิดฝึกฝนมากขึ้น โดยให้เดวิดท่องให้ขึ้นใจว่า เขาเป็นเด็กชายที่โชคดีที่สุดที่ได้มีโอกาสเล่นดนตรี โดยที่พ่อเขาสนับสนุนอย่างเต็มที่ หลายครั้งที่ชัยชนะไม่ได้เป็นของเดวิด แต่ก็มีแมวมองหลายคนมองเห็นในความเป็นอัจฉริยะทางดนตรีของเขา จนวันหนึ่งเขาได้รับทุนไปเรียนดนตรีที่อเมริกา แต่แล้วก็ต้องจบลงเมื่อพ่อไม่อนุญาตให้ไป ด้วยเหตุผลที่ว่าถ้าเขาไปจะขาดจากความเป็นครอบครัวที่ทุกคนต้องอยู่ในบ้านเดียวกันอย่างพร้อมหน้า เมื่ออยู่ในการควบคุมของพ่อมาตลอดครั้งนี้ก็ต้องเป็นเหมือนเช่นเคย

แรงบันดาลใจให้เดวิดกล้าที่จะคิดและทำอะไรนอกกรอบจากที่พ่อของเขาวางไว้ เธอคือนักเขียนม่ายชาวรัสเซีย เธอให้ความอบอุ่นและความเป็นเพื่อนกับเขาเสมือนกับว่าเขาเป็นลูกชายคนหนึ่งของเธอ เธอให้คำปรึกษาในเรื่องต่างๆ ซึ่งทั้งหมดแล้วนั้นอาจจะมาจากความโดดเดียวของคนสองที่มาเติมเต็มซึ่งกันและกันอย่างลงตัว คนหนึ่งโดดเดี่ยวตัวคนเดียว ส่วนเดวิดโดดเดี่ยวในความคิด

เขาได้รับทุนไปเรียนสถาบันดนตรีที่ลอนดอนเมื่อเขาเข้าประกวดอีก ซึ่งก็ไม่ต่างจากครั้งก่อนพ่อของเขาไม่อนุญาต ด้วยเหตุผลเดิม แต่ครั้งนี้เดวิดไม่เหมือนเดิมเขายืนยันที่จะไปลอนดอนให้ได้ด้วยการสนับสนุนของอาจารย์ แต่สิ่งที่เขาต้องแลกคือเขาต้องทิ้งครอบครัวและตัดขาดกับพ่อ ที่ลอนดอนเขาแสดงความสามารถให้อาจารย์ท่านหนึ่งได้เห็น และสนับสนุนเขาอย่างจริงจัง เขาพยายามเล่นเพลงของโรมานินอฟ ซึ่งเป็นเพลงที่ยากจนไม่มีใครกล้าพอที่จะเล่นและเป็นเพลงที่พ่อของเขาปรารถนาให้เขาเล่นได้มานานแล้ว เขาฝึกฝนอย่างหนักจนทำให้สามารถเล่นเพลงนี้ได้อย่างชำนาญ

ด้วยความกดดันที่สั่งสมมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เดวิดพลาดโอกาสที่จะเห็นความสำเร็จของตัวเอง เนื่องจากเขาหมดสติไปหลังจากที่ประกวดเพลงนี้เสร็จ เมื่อตื่นขึ้นมาเขาไม่ใช่คนเดิมอีกแล้ว เขามีอาการทางประสาทจนต้องอยู่ในโรงพยาบาล แต่สิ่งหนึ่งที่ยังไม่เปลี่ยนแปลงในตัวเขาคือ ความสามารถในการเล่นเปียโน ดังนั้นนักเปียโนในโบสถ์คนหนึ่งรับอุปการะเขา ด้วยปัญหาทางจิตทำให้เขาสร้างความเดือดร้อนจนไม่สามารถอยู่ร่วมกับใครได้ จนกระทั่งพบเพื่อนสมัยเด็กคนหนึ่งที่ร้านอาหาร ซิลเวียรับอุการะเขาไว้และให้เขาไปเล่นเปียโนที่ร้านอาหารที่เธอทำงานอยู่ ไม่นานเดวิดก็ได้แต่งงานกับเพื่อนของซิลเวียและเธอคนนี้ เป็นคู่ชีวิตที่คอยดูแลและผลักดันให้เขาลุกขึ้นยืนได้อีกครั้ง โดยสนับสนุนทุกอย่างที่เดวิดอยากจะทำ จนกระทั่งเขาได้มีคอนเสิร์ตของตัวเองอีกครั้ง ท่ามกลางคนที่เขารักและคนที่รักเขา แม้จะปราศจากพ่อของเขาก็ตามที เดวิดทำในสิ่งที่ตัวเขาต้องการคือเล่นเปียโนด้วยเพลงที่เขาอยากเล่น และได้รับเสียงตอบรับเป็นอย่างดี

ปิดเรื่องด้วยฉากสุสาน ที่เดวิดมาพร้อมกับภรรยาของเขา ซึ่งสื่อให้ผู้ชมรู้ว่าพ่อของเดวิดเสียชีวิตแล้ว แสดงให้เห็นว่าถึงวันที่เขาประสบความสำเร็จอีกครั้ง พ่อก็ยังอยู่ในใจเขาเสมอ แม้ว่าพ่อของเขานั้นจะไม่ยอมรับเขาแล้วก็ตาม

ภาพยนตร์เรื่องนี้มีตัวละครหลายตัวที่น่าสนใจ และทำให้น่าติดตาม

พ่อของเดวิดก็เป็นตัวละครสำคัญตัวหนึ่งที่ทำให้เกิดเหตุการณ์มากมาย หากพ่อของเขาไม่เป็นคนยึดติดที่ชอบตีกรอบให้คนอื่นเดินตาม เป็นพ่อแบบพ่อทั่วไปที่สนับสนุนในสิ่งที่ลูกต้องการอย่างไม่เข้มงวด เส้นทางชีวิตของเดวิดอาจจะไม่ได้เป็นนักเปียโนก็เป็นได้

แม่ก็ป็นอีกตัวละครหนึ่งที่เป็นสาเหตุให้เดวิดเป็นเด็กเก็บกด ถึงแม้จะรักลูกมากก็ตามแต่ก็ไม่เคยโต้แย้งสิ่งที่พ่อบงการให้ลูกทุกคนทำตาม ภรรยาของเดวิดก็เป็นตัวละครสำคัญที่ทำให้ชีวิตของเขากลับมาสดใสอีกครั้ง ด้วยความรักที่คอยดูแลเอาใจใส่เป็นอย่างดีและส่งเสริมในสิ่งที่เดวิดรัก

“ชายน์” มีสัญลักษณ์แฝงอยู่มาก ซึ่งทำให้หนังเรื่องนี้มีความพิเศษมากกว่าเรื่องอื่นๆ เช่น
เมื่อเดวิดประกวดแพ้ พ่อจึงเกิดความไม่พอใจ เขาเดินตามพ่อกลับบ้านด้วยอาการของเด็กเก็บกด แต่เมื่อผ่านสนามที่เด็กๆเล่นกระโดดกัน ท่าเดินของเขาก็เปลี่ยนเป็นท่าแขยงกระโดดแบบเด็กๆ แสดงถึงธรรมชาติของเด็กที่ถูกกดไว้มานาน จนเมื่อเขามีอาการทางจิต บางช่วงเวลาเขาก็ยังทำอาการเช่นนี้

แว่นตาของพ่อที่แตกแต่ก็ไม่ยอมเปลี่ยน แสดงถึงความเป็นคนยึดติดกับความคิดเดิมๆอยู่กับสิ่งเดิมๆ ไม่อยากเปลี่ยนแปลงอะไร ซึ่งเป็นนิสัยที่ตัวละครแสดงออกมาได้อย่างชักเจน และน่าคิดมาก

เดวิดได้ถุงมือจากนักเขียนที่เขาเคารพและรักมาก แต่เมื่อเขาต้องการฝึกเพลงโรนินอฟ เขายอมตัดปลายนิ้วทั้ง 5 ออกไปเพื่อความถนัดในการเล่นเปียโน ซึ่งการกระทำช่นนี้ของเดวิดนั้นแสดงถึงการยอมสละของที่เขารักเพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่งที่ต้องการ เหมือนการที่ยอดตัดครอบครัวย้ายมาอยู่ลอนดอนเพื่อทำตามฝันของตัวเองนั้นเอง

ภาพยนตร์เรื่องนี้หากท่านได้ชมแล้วจะสร้างความประทับใจต่อท่านในหลายแง่มุม นักแสดงนำสามารถถ่ายทอดบทบาทและอารมณ์ของตัวละครนั้นได้อย่างดี จนทำให้ผู้ชมเข้าถึงอารมณ์ในช่วงเวลานั้นๆได้ แต่อาจมีบางแง่มุมที่เข้าใจได้ยาก แต่โดยรวมแล้วชายน์เป็นภาพยนตร์ที่น่าชมเรื่องหนึ่ง เพราะสะท้อนให้เห็นความเป็นจริงของสังคม เพราะชีวิตคนเราไม่ได้สมบูรณ์แบบไปทั้งหมด แต่ไม่ว่าชีวิตที่ดำเนินอยู่นั้นจะเลวร้ายเพียงใด หากเพียงแต่เรามีความตั้งใจ ฟ้าหลังฝนก็สวยงามเสมอ เช่นเดียวกับเดวิดที่ไม่ว่าชีวิตจะเลวร้ายและยากลำบากเพียงใด เพียงแค่เขาตั้งใจทุกอย่างก็จะสำเร็จ สมกลับชื่อ ชายน์ โชคดีที่สวรรค์ไม่ลำเอียง